روان پریشی پس از زایمان (Postpartum psychosis)
یک دوره پس از بارداری وجود دارد که در حدود 85 درصد از زنان رخ می دهد و بخشی از زایمان محسوب می شود. این دوره فرآیندی است که در آن تغییرات روحی، عاطفی، جسمی و رفتاری مادر تجربه می شود. این وضعیت که به عنوان افسردگی پس از زایمان شناخته می شود، یک افسردگی اساسی است که در عرض چهار هفته پس از زایمان رخ می دهد. در این دوره که مربوط به تغییرات شیمیایی، اجتماعی و روانی ناشی از بچه دار شدن است، هدف این است که مادر با مشاوره احساس بهتری داشته باشد. هنگام تشخیص، نه تنها فاصله زمانی بین تولد تا شروع، بلکه شدت افسردگی نیز باید در نظر گرفته شود.
پس از تولد، کاهش سریع هورمون ها وجود دارد و این منجر به تغییرات شیمیایی در بدن مادر می شود. گمان می رود کاهش ناگهانی هورمون های تناسلی زنانه (استروژن و پروژسترون) که در دوران بارداری حدود ده بار بعد از تولد ترشح می شوند، باعث این حالت می شود. در سه روز اول پس از تولد، سطح این هورمون ها به سطح قبل از بارداری باز می گردد. علاوه بر این، تغییرات اجتماعی و روانی ناشی از بچه دار شدن خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می دهد.
علائم روان پریشی پس از زایمان
این بیماری که دارای علائمی مانند مشکلات خواب، ضعف، حملات گریه، غم و اندوه، مشکلات تمرکز، گیجی، کاهش اشتها، سردرد است، معمولاً در عرض 1-2 هفته خود به خود از بین می رود. در این دوران گذار، آگاهی خانواده و همسر از شرایط و حمایت از مادر، به مادر کمک می کند تا به سبک ترین شکل بر این وضعیت فائق آید. این تصویر مالیخولیایی ممکن است در 10 تا 15 درصد مادران بیش از دو هفته طول بکشد. (مواردی وجود دارد که تا 6 هفته دیده می شود.)
اگر وضعیت مالیخولیایی پس از زایمان به مرور زمان به خلق افسرده، از دست دادن لذت، احساس بی ارزشی، ناامیدی و درماندگی، مرگ یا خودکشی تبدیل شد، توصیه می شود که مادر با مراجعه به یک متخصص به دنبال درمان باشد.
هر چه سن حاملگی کمتر باشد، احتمال ابتلا به افسردگی پس از زایمان بیشتر است. داشتن دوراهی در مورد بارداری، اختلال نارسایی پیش از قاعدگی و سابقه افسردگی احتمال تجربه این وضعیت را افزایش می دهد. در این فرآیند، رابطه مادر با دنیای بیرون و ماهیت این روابط مستقیماً بر این وضعیت در دنیای درونی مادر تأثیر می گذارد. برای مادر آرامش بخش خواهد بود که در این زمان زیاد خود را خسته نکند، بخوابد، به طور همزمان با کودک بخوابد و با هماهنگی با همسرش، روند مراقبت از نوزاد را به اشتراک بگذارد. بسیار مهم است که به مادر فضا و زمان لازم برای گوش دادن به خودش و مراقبت از خودش بدهد. از آنجایی که نوزاد دنیای عواطف و افکار مادر را از ابتدا و به طور مستقیم احساس می کند، برای رشد کودک اهمیت زیادی دارد که مادر در این دوران از حمایت مناسب برخوردار شود.