تست هوش وکسلر (Wechsler IQ test)
تست هوش وکسلر چیست؟
مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر (WAIS) یک تست هوش است که در ابتدا برای نوجوانان و بزرگسالان در سال 1955 طراحی شد. این تست توسط روانشناس دیوید وکسلر ابداع شد، او استدلال کرد که هوش شامل مجموعه ای از توانایی های ذهنی مختلف است نه یک عامل هوش کلی. به دلیل اعتبار و پایایی بالا در کشور ما به کرات مورد استفاده قرار می گیرد.
بارزترین ویژگی آزمونهای وکسلر این است که آنها به دو بخش شفاهی و غیرکلامی (عملکردی) با نمرههای جداگانه برای هر بخش تقسیم میشوند. تمامی مقیاس های وکسلر به شش خرده آزمون کلامی و پنج خرده آزمون عملکردی تقسیم می شوند. این واقعیت که توانایی های مختلف را اندازه گیری می کند، آن را بسیار ترجیح می دهد. کل آزمون 60 تا 90 دقیقه طول می کشد تا انجام شود.
هوش کلامی، مؤلفه ای که معمولاً با موفقیت تحصیلی مرتبط است، به توانایی تفکر در عبارات انتزاعی با استفاده از کلمات یا نمادهای ریاضی اشاره دارد. هوش عملکردی توانایی تشخیص روابط و کنار هم قرار دادن منطقی قطعات جداگانه را در یک کل نشان می دهد. گنجاندن بخش عملکرد در مقیاس وکسلر به ویژه در ارزیابی توانایی های شناختی کودکان با زبان مادری متفاوت و اختلالات گفتار و زبان مفید است. این آزمون میتواند بهویژه برای روانشناسان مدرسه که مشکلات یادگیری خاص را غربال میکنند، به دلیل تعداد زیر آزمونهای خاصی که هر بخش را تشکیل میدهند، ارزشمند باشد.
چرا دیوید وکسلر یک تست هوش جدید ایجاد کرد؟
اگرچه تست هوش استنفورد بینه در طول دوره او و پس از آن سروصدای زیادی ایجاد کرد، اما وکسلر از محدودیت های این آزمون راضی نبود. به گفته وی، هوش عبارت است از توانایی فرد برای سازگاری با محیط خود و توانایی حل مسئله. با توجه به یک نمره ضریب هوشی واحد، تأکید بر وظایف خاص، و آزمونی که به طور خاص کودکان را پوشش می دهد، بی اعتباری برای بزرگسالان باید حذف می شد.
بنابراین، یک آزمون جدید به نام مقیاس هوش Wechsler-Bellevue در دهه 1930 ابداع شد. این آزمون بعداً مورد بازبینی قرار گرفت و به مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر معروف شد.
WISC-R چیست؟
مقیاس هوش وکسلر برای کودکان (نسخه عادی، تجدید نظر شده و سوم) و مقیاس هوشی وکسلر پیش دبستانی و ابتدایی،
در محل مدرسه،
در تعیین وجود ناتوانی یادگیری یا تاخیر رشدی،
در نشان دادن استعداد برتر،
نظارت بر رشد فکری
تهیه برنامه توانبخشی و آموزش
در دسترس. کودکان مبتلا به اختلالات عصبی اغلب در تست های عصبی روانشناختی برای ارزیابی عملکرد مغز آنها قرار می گیرند. در بسیاری از کشورها، آزمونهای WISC-R (مقیاس هوش وکسلر برای کودکان تجدیدنظر شده) برای کودکان 6 تا 16 ساله ترجیح داده میشود که هوش را با امکانات اندازهگیری متفاوت ارزیابی میکند.
تست های وکسلر در شماره ژوئن 2017 مجله روانشناسی ترکیه به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است. با توجه به نقل و انتقالات علمی اینجا، WISC-R در سال 1995 به ترکی اقتباس شد. WISC-R سالهاست که به طور گسترده در بیمارستان ها، کلینیک ها، مراکز تحقیقاتی راهنمایی و مناطق تحقیقاتی استفاده می شود. به طور خاص، نقش مهمی به عنوان یک ابزار ارزیابی در ارزیابی کودکان نیازمند آموزش شخصی ایفا می کند.
هنگامی که مقیاس به عنوان WISC-R در سال 1974 تجدید نظر شد، محدوده سنی به 6-16 تغییر یافت. در کشور ما، مطالعه استانداردسازی WISC-R بر روی نمونه ای متشکل از 1639 کودک انتخاب شده از 11 استان مختلف انجام شد و در سال 1995 با فرهنگ ترکیه تطبیق داده شد. WISC-R شامل 10 خرده آزمون پایه و 2 آزمون تکمیلی است. خرده آزمون های اساسی WISC-R; خرده آزمون های دانش و حساب، این تست ها در نسخه بعدی به روز شده اند. این آزمون شامل نمرات ترکیبی شفاهی (دانش، شباهت ها، حساب، درک، واژگان، فاصله اعداد) و عملکرد (تکمیل تصویر، ویرایش تصویر، طراحی بلوک، مونتاژ شی، کدگذاری، مازها) است.
مقایسه تست هوش استانفورد بینه و تست هوش وکسلر
آزمون وکسلر برای اولین بار معرفی شد، زیرا، همانطور که آلفرد بینه بیان کرد، او معتقد بود که هوش آنقدر پیچیده است که نمی توان آن را به اندازه کافی با یک عدد توصیف کرد. به همین دلیل، وکسلر نیاز به تولید محتوایی داشت که برای گروه های سنی مختلف جذاب باشد.
هدف از آزمایش اولیه او کمک به شناسایی کودکانی بود که در مدرسه در فرانسه به کمک ویژه نیاز داشتند. او فکر می کرد که عوامل مختلف فردی، از جمله سطح انگیزه کودک، می تواند بر نمرات آزمون تأثیر بگذارد. 16 سال بعد، WAIS به طور تجمعی اولین مطالعات تست هوش را با تحقیقات مختلف پیش برد. هر دو آزمون را می توان مطابق جدول زیر مقایسه کرد:
تست هوش STANFORD-BINET | تست هوش وکسلر |
در سال 1939 توسعه یافت. | در سال 1955 معرفی شد. |
برای استفاده در کودکان ایجاد شده است. | نسخه ای دارد که هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان قابل استفاده است. |
این اولین تست هوش توسعه یافته است. | هدف آن رفع نواقص آزمون هوش استانفورد-بینه بود. |
تست های برنامه ریزی شده را برجسته می کند. | این شامل چند آزمون فرعی زمان بندی شده است. |
یک نمره هوش کلی ایجاد می کند. | این شامل انواع مختلفی از نقاط است. |
به یک معنا، آزمون وکسلر بازگشتی به بسیاری از ایده هایی بود که بینه نیز از آنها استقبال کرد. این آزمون به جای دادن یک نمره کلی، نمایه ای از نقاط قوت و ضعف کلی آزمون شونده را ارائه می دهد. به عنوان مثال، نمره بالا در برخی زمینه ها اما پایین در برخی دیگر ممکن است نشان دهنده وجود یک ناتوانی یادگیری خاص باشد.
نمونه سوالات تست هوش وکسلر
در هنگام استفاده از آزمون هوش وکسلر، محتوای سوالات با توجه به سطح سنی و فرهنگ سازگار متفاوت است.
در جوان ترین سن،
چه حیوانی در تصویر میو میو می کند؟
سیب را در تصاویر نشان دهید.
کدام شکل مربع را نشان می دهد؟ چنین سوالاتی ممکن است ایجاد شود.
سطح اول و دوم،
ممکن است برای یافتن قسمت گم شده در عکس سوالاتی پرسیده شود (مثلاً ممکن است دستی در عکس انگشتش را نداشته باشد، یا ممکن است گوش دختری کشیده نشده باشد.)
در کدام خوشه تعداد سیب های قرمز دو برابر تعداد سیب های سبز است؟
اگر هر علامت و ستاره صحیح 5 امتیاز باشد کدام تصویر امتیاز بیشتری دارد؟ چنین سوالاتی ممکن است پرسیده شود.
سطح سوم و چهارم،
سوالات تصویری بر اساس رابطه جزئی کل،
از طریق اشکالی که به صورت معنادار به دنبال یکدیگر می آیند، با سوالاتی که در پی آن چه باید به جای خالی بعدی بیاید، مواجه می شویم.
و سطح پایه ششم؛
اغلب سوالاتی مطرح می شود که نیازمند تحلیل مسائل بر اساس استدلال و درک مطلب است.
روانشناسی، مشاوره و راهنمایی روانشناسی، فارغ التحصیلان خدمات روانشناسی می توانند از آزمون هوش استفاده کنند. ضمناً کسانی که آموزش های لازم را می بینند و مستحق گواهینامه هستند می توانند این کار را انجام دهند.
اندازه گیری-ارزیابی تحت دو عنوان اصلی بررسی می شود.
کلامی
1. استدلال، شباهت (اختیاری): این آزمون فرعی برای سنجش توانایی کودک در ایجاد شباهت بین موقعیت ها یا موجودیت ها است.
«کدام یک از اینها (موشواره را روی گزینههای پاسخ نگه دارید) وزنی برابر با این یکی دارد؟ (ستاره سمت چپ علامت سوال را نشان دهید)”
شباهت صبح و بعد از ظهر چیست؟ (جواب: هر دو در یک روز وجود دارد/ بیانگر زمان در روز و غیره)
2. درک کلامی، واژگان: این یک آزمون فرعی برای درک آنچه کودک می داند و آموخته است.
“من قصد دارم چند عکس را به شما نشان دهم. ابتدا یک کلمه به شما می گویم و سپس می خواهم تصویری از آن کلمه را به من نشان دهید. بیا شروع کنیم! حالا صفحه هوا را به من نشان بده.»
3. قضاوت: توانایی استنتاج از طریق استدلال را می سنجد.
«ماهی ها در دریا زندگی می کنند. بونیتو یک ماهی است. پس به نظر شما بلوط کجا زندگی می کند؟
4. نمونه ای از ماتریس های استدلال ماتریسی/ دنباله سریال: این یک آزمون فرعی برای سنجش درک الگوهایی است که به روش خاصی ادامه می یابند.
«شکل های داخل این جعبه ها را می بینید؟ در خط پاسخ زیر، شکلی را انتخاب کنید که این الگو را ادامه دهد.
5. واژگان: بررسی می کند که کودک چند کلمه را می داند و چگونه آنها را بیان می کند.
“بیا، نام اسباب بازی هایی را که ممکن است در پارک ببینی به من بگو.” کلماتی را که می دانید و با حرف “K” شروع می شوند، بشمارید.
6. حافظه کاری، محدوده رقمی: توانایی حل مسئله را با در نظر گرفتن محرک های شنیداری اندازه گیری می کند.
“بیایید یک بازی کنیم. چند عدد میدم وقتی کارم تمام شد، از شما میخواهم دقیقاً همانطور که گفتم تکرار کنید.” سپس، آیا می توانید اعداد زیر را دقیقاً با یک عدد در ثانیه خیلی واضح بگویید؟ (ردیف های سری را می توان بر اساس سطح سنی مرتب کرد، مانند شمارش 3 در 3 به صورت معکوس، پیشروی 2 در 3 و غیره)
5 – 2 – 1 – 0 – 9 – 6 – 7
کارایی
این حوزه شامل آزمون های مهارت فرعی زیر است.
تکمیل بصری: خرده آزمونی است که توانایی کودک در توجه به یک محرک بینایی را می سنجد. از او خواسته می شود به تصویری که به او نشان داده شده نگاه کند و بگوید / نشان دهد که چه چیزی کم است.
چیدمان: در مورد درک ترتیب وقایع و ایجاد رابطه علت و معلولی است.
هماهنگی: توانایی پیش بینی را اندازه گیری می کند.
کنار هم قرار دادن قطعات: قطعه-کل رابطه را می سنجد.
رمزگذاری: این آزمون فرعی سرعت، یادآوری و تمرکز است.
ماز: در مورد هماهنگی دست و چشم و رابطه جسم و زمین است.
هر یک از این مقیاس ها نشان دهنده یک توانایی است که برای عملکرد تحصیلی حیاتی است. کودک شما ممکن است مهارت های کلامی بالایی داشته باشد، اما اگر حافظه کاری کلامی ضعیفی داشته باشد، برای یادداشت برداری یا دریافت ایده های بزرگ به سختی از آنچه معلم می گوید نگه می دارد. اگر فرزند شما نمی تواند روابط بین اجزا و یک کل را درک کند، ممکن است بسیار باهوش باشد، اما ممکن است در اولویت بندی ایده ها، تجزیه وظایف یا تشکیل طرح کلی برای دریافت اصل مشکل داشته باشد. تفاوت قابل توجهی در نمرات خرده آزمون ممکن است نشان دهنده مشکلی در مورد آزمون یک مهارت خاص باشد. همچنین ممکن است دلیل اصلی ناتوانی یادگیری یا تغییر در سرعت رشد مهارت ها را نشان دهد. به همین دلیل، هر دو مقیاس پایه و فرعی باید توسط متخصصان این حوزه به طور کامل ارزیابی شوند.
مقیاس نمره گذاری آزمون هوش وکسلر
مقیاسهای هوش وکسلر تستهای استاندارد شدهای هستند، به این معنی که آنها به عنوان بخشی از طراحی آزمون بر روی نمونه بزرگی از جامعه هدف اعمال شدند و هنجارها از نتایج تعیین شدند. میانگین نمره استاندارد مقیاس ها 100 و انحراف معیار 15 است. انحراف معیار نشان می دهد که نمره آزمون شونده چقدر بالاتر یا کمتر از حد نرمال است. به عنوان مثال، یک کودک ده ساله در مقیاس WISC-III ارزیابی می شود و نمره IQ در مقیاس کامل 85 را به دست می آورد. میانگین نمره 100 میانگین سطحی است که همه 10 ساله های نمونه نماینده در آن عملکرد داشتند. نمره این کودک یک انحراف معیار کمتر از این هنجار خواهد بود.
در حالی که نمره ضریب هوشی در مقیاس کامل یک نقطه مرجع برای ارزیابی است، اما تنها میانگینی از حوزه های مختلف مهارت است. روانشناس آموزش دیده عملکرد کودک را در خرده آزمون های مقیاس ارزیابی می کند تا نقاط قوت و ضعف او را کشف کند و بر اساس این یافته ها نظرات و پیشنهاداتی را ارائه می دهد.
نتایج تست های هوش به تنهایی نباید به عنوان یک شاخص کامل از مسیر آینده کودک در نظر گرفته شود. برای شناسایی کودکانی که ممکن است به دلیل ناتوانی یا استعداد داشتن نیاز به توجه ویژه داشته باشند بسیار مفید است. اگر والدین به این فکر می کنند که نتیجه این یا هر تست هوش دیگری را به فرزندشان بگویند، باید عواقب احتمالی آن را به دقت بررسی کنند.
در صورت نیاز به تکرار آزمایش باید شش ماه صبر کرد.